حدیث مدرجحدیث مدرج، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیثی که کلام بعضی از راویان در آن گنجانده شود، گفته می‌شود. ۱ - توضیح اصطلاحیکی از تقسیمات حدیث به اعتبار متن و سند حدیث مدرج است. مدرج حدیثی است که کلام بعضی از راویان به آن اضافه شده باشد به گونه‌ای که گمان کنند جزء حدیث است. ۲ - وجه تسمیهدلیل نام‌گذاری این حدیث به مدرج آن است که راوی مطلبی را در میان مطالب حدیث وارد یا به آخر آن ضمیمه می‌نماید. حدیث مدرج به دو قسم مدرج المتن و مدرج السند تقسیم می‌شود. ۳ - شناسایی حدیث مدرجبه طرق ذیل می‌توان حدیث مدرج را شناسایی کرد: ۱- همین حدیث بدون اضافه موجود در حدیث دیگری نقل شده باشد. ۲- بعضی از ائمه حدیث یا راویان تصریح کنند که کلماتی در این حدیث درج شده است. ۳- استبعاد و استحاله صدور این کلام از معصوم (علیه‌السّلام) ۴ - تعبیرات مترادفمرادفهای این اصطلاح عبارتند از: خبر مدرج، مدرج، روایت مدرج، مدرج فیه، حدیث مدرج فیه، خبر مدرج فیه و روایت مدرج فیه. [۱]
شیخ طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال (رجال کشی)، ص۲۰.
[۳]
ابوریه، محمد، الاضواء علی السنة المحمدیه، ص۱۳۹.
[۴]
ابوریه، محمد، الاضواء علی السنة المحمدیه، ص۷۲.
[۵]
شهیداول، محمد بن مکی، الالفیة، ص۷۳.
[۸]
عبدالوهاب، عبداللطیف، المعتصرمن مصطلحات اهل الاثر، ص۳۸.
[۱۲]
درایة الحدیث، ص۶۳.
[۱۳]
کلباسی، ابوالهدی، سماء المقال، ج۲، ص۱۶۴.
[۱۴]
علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۲۸.
[۱۶]
مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث، ص۱۵۵.
[۱۷]
مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الدرایه، ص۱۲۹.
[۱۸]
نادرعلی، عادل، علوم حدیث و اصطلاحات آن، ص۱۸۳.
[۲۰]
تهانوی، ظفراحمد، قواعد فی علوم الحدیث، ص۳۹.
۵ - پانویس
۶ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «حدیث مدرج»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۷/۱۸. رده‌های این صفحه : اصطلاحات حدیثی | حدیث
|